“Хүмүүс” гэрэл зургийн үзэсгэлэн шинийн 8-ныг хүртэл үргэлжилнэ

Улаанбаатар хотын музейд Ц.Батзориг агсны нэрэмжит “Хүмүүс” гэрэл зургийн үзэсгэлэн гарчээ. Мөн гэрэл зурагчин Ц.Батзориг агсан 2001 оны нэгдүгээр сарын 14-ны өдөр зуданд нэрвэгдсэн малчдын нөхцөл байдалтай танилцах хүмүүсийг суулгаж яваад осолдсон “МИ-8” нисдэг тэргэнд зорчиж явсан юм. Ослын үеэр амиа алдсан түүний дурсгалыг гэр бүл, анд нөхөд нь дурсан энэ үзэсгэлэнг нь гаргасан юм байна. Тэрээр 1998 онд “Хүмүүс” үзэсгэлэнгээ гаргаж байжээ. Уг үзэсгэлэнд гаргаж байсан 45 зургийг эндээс харж болох нь. Үзэсгэлэнд Батзориг агсны гэрэл зургаас гадна “Гамма” агентлагийн гэрэл зурагчин Даваанямын гэрэл зургууд ч тавигджээ. Өчигдөр Ц.Батзориг агсны гэр бүл найз нөхөд, хамтран зүтгэгчид нь хүрэлцэн ирж хүндэтгэл үзүүлсэн юм. Эндээс 1990 оноос хойш үеийн нийгмийн түүх, ард иргэдийн амьдрал ахуйг харж болохоор байв. Үзэсгэлэнд зураг нь тавигдсан хоёр гэрэл зурагчны авсан зургаар фото альбом хэвлэжээ.

Мөн Монголын скаутын холбооны гүйцэтгэх захирал Д.Баяржаргалын цуглуулсан 1893-1993 оны хооронд бүтээгдсэн 60 орчим гэрэл зургийн аппаратыг Улаанбаатар хотын музейгээс харж болох юм байна. Д.Баяржаргалын аав нь гэрэл зургийн аппарат цуглуулж байжээ. Тэр аавынхаа цуглуулгыг үргэлжлүүлсэн юм байна. Түүний аав хуучин ЗХУ-ын үед гарсан ихэнх аппаратыг цуглуулдаг байна. 1890-ээд оны сүүлээс эхлэн АНУ-д үйлдвэрлэсэн “КОДАК” аппаратын хөгжил дэвшлийг эндээс тод харж болохоор байв. Д.Баяржаргал “Миний цуглуулганд голдуу л ОХУ-ын механик ориг аппарат байгаа. Аав маань гэрэл зурагчин хүн байсан. Тэр нь надад нөлөөлж багаасаа л гэрэл зурганд их дуртай байсан. Гэрэл зургийн аппарат цуглуулаад 30 жил болж байна. Олон улсын аппарат цуглуулдаг хүмүүстэй холбоотой байдаг. Нэгэнд нь ховор аппарат илүү байвал хоорондоо солилцдог юм. Сүүлд би нэг ховор аппаратыг монгол мөнгөөр 2-3 сая төгрөгөөр авсан. Тийм л их сонирхолтой болсон байна” гэж ярилаа. Мөн Ц.Батзориг агсны хоёр аппарат уг үзэсгэлэнд тавигджээ. Нэг нь түүний хэрэглэж байсан аппарат бол нөгөөх нь “МИ-8”-ын ослоос үлдсэн ганц зүйл гэнэ. Уг үзэсгэлэн шинийн 8-ныг хүртэл Улаанбаатар хотын музейд үргэлжлэх юм билээ. Сонирхуулахад, дэлхийд гэрэл зураг үүсээд 170 гаруй жил болж байгаа бол Монголд гэрэл зураг үүсээд 130 гаруй жил болжээ. Монголын тухай анхны гэрэл зургуудыг Оросын судлаач Андрианов хэмээх хүн 1877 оны орчим авч, тэр зургуудаараа эзэн хааныхаа Шинжлэх ухааны академийн шагнал, мөнгөн медаль хүртэж байжээ. Дэлхийн хорь гаруй орны 500 гаруй компани фирм фото аппарат үйлдвэрлэдэг байна. Дэлхийн хоёрдугаар дайны өмнө герман, америкчууд фото аппаратын зах зээлд тэргүүлж байсан бол дайны дараагаас япончууд тэргүүлж эхэлжээ.